Қазақстандықтардың қаржылық сауаттылық деңгейі көтерілді

time 17.02.2022
aye 6342
Қазақстандықтардың қаржылық сауаттылық деңгейі көтерілді

Қазақстан халқының қаржылық сауаттылық индексі өткен жылмен салыстырғанда 0,45 тармаққа ұлғайып, 2021 жылы 39,52%-ды құрады (2020 жылы бұл көрсеткіш 39,07% деңгейінде болды). Қазақстан Республикасы Үкіметінің 30.05.2020ж. № 338 қаулысымен бекітілген Қаржылық сауаттылықты арттырудың 2020 - 2024 жылдарға арналған тұжырымдамасын іске асыру шеңберінде ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің тапсырысы бойынша жүргізілген жыл сайынғы әлеуметтанушылық зерттеулердің нәтижелері осындай болды.

Зерттеудің мақсаты Қазақстан Республикасы азаматтарының қаржы құралдары, олардың мүмкіндіктері мен функциялары туралы хабардарлық деңгейін және оларды түсінуін айқындауды, сондай-ақ халықтың ақпараттық және білім беру қажеттіліктерін қоса алғанда, халықтың қаржылық сауаттылығы деңгейін, азаматтардың қаржы нарығына тартылуын, қаржылық көрсетілетін қызметтердің қолжетімділігін бағалау болып табылады.

Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымының (ЭЫДҰ) өлшемдері ескерілетін қаржылық сауаттылық индексін есептеу әдіснамасы мынадай үш көрсеткішті талдауды қамтиды: меншікті қаржы қаражатын басқару, қаржылық көрсетілетін қызметтерді пайдалану және халықтың қаржы жүйесі туралы хабардар болу деңгейі.

2021 жылы неғұрлым жоғары көрсеткіш «Меншікті қаржы қаражатын басқару» көрсеткішінде – 42,57%; неғұрлым төмен көрсеткіш – «Қаржы жүйесі туралы хабардар болу» көрсеткішінде – 35,45% болып тіркелді. Бұл ретте бір жылда осы көрсеткіш 16 тармақтан астам өсті (2020 жылы ол 19,3%-ды құрады).

2020 жылғы 28%-дан 2021 жылы 39,2%-ға дейін өз қаржысын басқару туралы, қаржы жүйесі, құралдар мен қызметтер туралы жеткілікті ақпарат пен білімі бар қазақстандықтардың саны ұлғайды. Бұл ретте, қаржылық тұрғыдан неғұрлым хабардар қала тұрғындары, негізінен ер адамдар болып тұрады. Сонымен қатар, «Қаржылық қызметтерді пайдалана білу» көрсеткіші 40,56%-ды құрады.

2021 жылы зерттеуге 10 000 респонденттің қатысқандығын, олардың ішінде 18 жастан 29 жасқа дейінгі  (23,08%), 30 жастан 49 жасқа дейінгі (62,32%), 50 жастан 63 жасқа дейінгі (12,32%) және 63 жастағы және одан  асқан (2,28%)  әйелдердің (58,8%) де, ер адамдардың да (41,2%) бар екендігін атап өтеміз.

Сауалнама Нұр-Сұлтан, Алматы мен Шымкент сияқты республикалық маңызы бар 3 қалада және Қазақстанның 14 өңірінде жүргізілді.

Кәсіби қызметі тұрғысынан алғанда бюджеттік ұйымдардың қызметкерлері (7,5%), өзін-өзі жұмыспен қамтығандар (8,1%), жеке компаниялардың қызметкерлері (7,2%), дара кәсіпкерлер (6,4%), студенттер (1,9%), зейнеткерлер (1,8%), уақытша жұмыс істемейтіндер (0,68%), басқа да мамандық өкілдері (64,2%) сияқты топтардан жауап алынды.

Қаржылық сауаттылықтың жалпы деңгейін бағалау кезінде берілген сұрақтарға дұрыс жауап берген және қаржылық білім мен дағдылардың жоғары деңгейін көрсеткен респонденттердің пайыздық арақатынасы пайдаланылды. Қазақстанның әрбір өңірі, сондай-ақ әрбір нысаналы топ бойынша жиынтық баға  анықталды.

Толығырақ "Қаржылық сауаттылық бойынша әлеуметтанушылық зерттеу" бөлімінен оқыңыздар

white-arrow Тізімге