Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорында (БЖЗҚ) өз жинақтарын зейнетақы аннуитетін ресімдеуге жұмсаған қазақстандықтардың қазіргі кезде жеке мақсаттарда пайдалану мүмкіндігі жоқ. Бірақ көп ұзамай бәрі өзгереді. NUR.KZ журналистері тиісті заңға енгізілген толықтырулармен танысты.

Зейнетақы жинақтарын кім және қанша пайдалана алады

Қазақстандықтар зейнетақы жинақтарын тұрғын үй жағдайын жақсартуға және емделуге жұмсай алады. Пайдалану қағидаларына сәйкес, олар өздерінің жеке зейнетақы шотынан (ЖЗШ) алуы мүмкін сомалар, бұл ретте мыналар:

• зейнетақы жасына толмаған салымшылар үшін - міндетті және міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары (МЗЖ және МКЗЖ) есебінен қалыптастырылған және жеткіліктілік шегінен асатын жинақтар;
• зейнеткерлер үшін - МЗЖ және МКЗЖ есебінен құралған зейнетақы жинақтарының көлемінен 50% - ға дейін;
• зейнетақы аннуитеті туралы шарт жасасқан салымшылар үшін - МЗЖ және МКЗЖ есебінен құралған БЖЗҚ-да қорланымның қалдығы.

Зейнетақы жинақтарының бір бөлігі сондай-ақ оларға есептелген инвестициялық табыс болып табылатынын атап өткен жөн.

Зейнетақы аннуитеті және жинақтарды пайдалану

Өздерінің зейнетақы шоттарында жеткілікті ақша жинаған салымшылармен бәрі түсінікті - олар оны жеткіліктілік шегінен тыс пайдалана алады. Ал зейнетақы аннуитетін ресімдегендерде де жинақтар жеткілікті болды, бірақ оларды сақтандыру сыйлықақысына жұмсады.

Зейнетақы аннуитеті - бұл БЖЗҚ салымшыларына өмір бойғы төлемдерді алу үшін өздерінің зейнетақы жинақтарын өмірді сақтандыру компаниясына аударуға мүмкіндік беретін сақтандыру өнімі екенін естеріңізге саламыз. Мұны зейнеткерлік жасқа дейін де жасауға болады.

Зейнетақы аннуитетін рәсімдеу үшін де белгілі бір минимумды жинақтау қажет. Бірақ төлем көбірек болуы үшін кейбір салымшылар қорланымның жоғары сомасын жұмсай алады.

Мысалы, ең төменгі төлемдерді алу үшін салымшы ЖЗШ-дан сақтандыру компаниясына жеті миллион теңгеге жуық ақша аударуы тиіс еді, ал ол төлемдер көбірек болуы үшін 10 миллион теңге аударған болатын. Бұл қалдықты үш миллион теңге тұрғын үйге немесе емделуге жұмсай алар еді.

Қазіргі уақытта мұндай артықты қайтаруға және пайдалануға мүмкіндік жоқ, бірақ ол жақында заңнамаға енгізілген өзгерістердің арқасында пайда болады.

БЖЗҚ-ға ақшаны қалай қайтаруға және оны қалай алуға болады

Атап айтқанда, қыркүйек айының ортасына қарай күшіне енетін түзетулер зейнетақы аннуитеті шартын жасасқан тұлғалар оны жасасқан күннен бастап екі жылдан ерте емес мерзімде сақтандыру ұйымына сақтандыру төлемдерінің мөлшерін азайту бөлігінде шарттың талаптарын өзгерту және БЖЗҚ-ға ақшаны қайтару туралы өтінішпен жүгінуге құқылы екенін білдіреді.

Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорына қайтаруға жататын ақша сомасы өзгерістер енгізілген күнге өзекті сатып алу сомасы мен сақтандыру сыйлықақысының арасындағы айырмаға тең.

Бұл ретте "Қазақстан Республикасында зейнетақымен қамсыздандыру туралы" Заңның 60-бабына сәйкес сатып алу сомасы жүзеге асырылған сақтандыру төлемдері мен сақтандыру ұйымының іс жүргізуге жұмсаған шығыстары шегеріле отырып, БЖЗҚ-дан сақтандыру ұйымына бұрын аударылған зейнетақы жинақтарының мөлшерінен кем болмауға тиіс.

Ал сақтандыру компаниясында қалуға тиіс сақтандыру сыйлықақысының сомасы салымшының өзекті жасын және ең аз жеткіліктілігін ескере отырып, жаңаша есептеледі.

Осылайша, егер салымшы өзінің барлық зейнетақы жинақтарын БЖЗҚ-дан сақтандыру ұйымына аударса, онда заңға түзетулер енгізіле отырып, ол қайта есеп айырыса алады, сақтандыру аннуитеті бойынша төлемдерді азайта алады, қалдығын БЖЗҚ-ға қайтарып, оны тұрғын үй жағдайын жақсарту және емдеу үшін пайдалана алады.

Ақпарат nur.kz сайтынан алынған.