«Fingramota Online» мобильдік қосымшаны пайдаланушылардың  «Қаржы пирамидалары және қаржылық алаяқтық» бөлімінде жиі қоятын сұрақтарының бірі- «Алаяқтар Wi-Fi арқылы пайдаланушылардың дербес деректерін қалайша ұрлай алады?».

Жария сымсыз желінің тәуекелдері туралы Fingramota.kz. айтып береді. 

Бүгінгі күні көптеген мекемелер, қонақ үйлер қоғамдық Wi-Fi қызметін ұсынады, мұндай қызметті көптеген әуежайларда, цифрландыру тұрғысынан дамыған қалалардың орталық көшелері мен алаңдарында пайдалануға болады. Бұл қала тұрғындары мен туристерге өте ығайды, оларға өз желісін пайдаланбай интернетке қосылуға мүмкіндік беріледі.

Fingramota.kz жобасының аясында барлық пайдаланушыларға берілетін жиі ұсыныстардың бірі – тегін Wi-Fi желілерін пайдаланудан сақ болыңыз. Себебі ол арқылы киберқылмыскерлер құрылғыға кіріп, маңызды қосымшаларды бұза алады.

Алаяқтар не істейді?

Қаскүнемдер ашық және қол жетімді желілер арқылы интернетті пайдаланушылардың кез-келген деректерін, соның ішінде сайт ол  арқылы кіру фактілерін есте сақтайтын cookie файлдарын өздеріне сақтап үлгереді. Мәселен, сіз онлайн-банкингтегі жеке кабинетіңізге кірдіңіз делік, демек  cookie-де сізді пайдаланушы ретінде сәйкестендіру үшін логин мен құпиясөз сақталып қалады. Сайттар жеке басы куәлігінің деректері, ұялы нөмір, төлем картасының деректемелері сияқты жеке деректерді де сақтай алады.  Осылардың барлығы қаскүнемдердің қолына түсуі мүмкін!

Жалпыға қолжетімді Wi-Fi арқылы алаяқтар сіздің гаджетіңізге кез келген зиянды бағдарламаны жүктей алады, ол тегін желіден ажыратылғаннан кейін де жұмыс істейді. Өз құрылғыңызды қазір тексеріңіз. Соңғы уақытта сіз оның баяу жұмыс істей бастағанын байқадыңыз ба, ол өздігінен қосылып, өздігінен өшіп қалады, қызып кетеді, терезелер мен жарнамалық хабарлар жиі шығады немесе интернет-трафик әдеттегіден тезірек жұмсалады. Бұл хакерлер «енгізген» вирустың белгілері болуы мүмкін.

Кибералаяқтарға не қажет?  

Қылмыскерлерді әдетте, банктік қосымшаларға, электрондық поштаға, әлеуметтік желілердегі аккаунттарға логиндер мен құпиясөздер, банк карточкасы туралы толық ақпарат, оның жарамдылық мерзімі және әсіресе сыртқы жағындағы құпия код (CVV/CVC) қызықтырады. Сондықтан олар бейқам пайдаланушыларды алдап соғу үшін жалған Wi-Fi-ға қолжетімділік нүктесін орнатады.

Оның жалған екеніне көз жеткізу оңай емес, өйткені мұндай желілер қарапайым қосылуларға ұқсайды. Алаяқтар басқа бір белгілі желінің атауын оңай қолдана алады және қызықтыру үшін соңында «FREE» сөзін қосады. Мойындаңызшы, сіз адамдар көп жиналатын жерлерде қоғамдық Wi-Fi желісіне қосылған кезде бұл туралы ойладыңыз ба?

Әдетте, жалған желіні қолданар алдында пайдаланушы өз деректерін желінің иесіне беруге келіседі, яғни ол өз әрекеттері үшін толық жауап беретіндігімен автоматты түрде келіседі.

Толығырақ "Абайлаңыз, алаяқтар" бөлімінен оқыңыздар